ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ ΛΕΧΑΙΟΥ

Λέχαιο – Κορινθίας 2/1/1999

Αφήγηση - Μαρτυρία : Κωνσταντίνος Ευσταθίου.
Συγγραφή : Ευστάθιος Ευσταθίου

Το Αεροδρόμιο Λεχαίου σήμερα

ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ ΛΕΧΑΙΟΥ ΤΟ 1934

Καλοκαίρι του 1934.

• Οκτώ χιλιόμετρα δυτικά από την πόλη της Κορίνθου, σε ένα μικρό και απλοϊκό χωριό το Λέχαιο, όπως ονομάστηκε από το ομώνυμο γνωστό λιμάνι, που υπήρχε στην αρχαιότητα, (ήταν το δυτικό λιμάνι της Πόλης της Κορίνθου, στον Κορινθιακό κόλπο, ενώ το άλλο ήταν οι "Κεχριές", το ανατολικό λιμάνι της πόλης, στον Σαρωνικό κόλπο), κάτι μοναδικό και πρωτόγνωρο άρχισε να δημιουργείται. Σίγουρα για αρκετούς θα ήταν αδιάφορο ενώ για άλλους θα ήταν κάτι πολύ σπουδαίο.
  Εκείνη την εποχή το ενδιαφέρον του κάθε ανθρώπου ήταν η επιβίωση και η εξασφάλιση για τα προς το ζην, οι συνθήκες ήταν άθλιες, ενώ η φτώχεια είχε φτάσει στον μέγιστο βαθμό της.
  Αυτό λοιπόν το ξεχωριστό και πρωτόγνωρο, που ανέφερα πιο πάνω, ήταν η παρουσία και η επικράτηση της Αεροπορικής Ιδέας ….. σε 360 στρέμματα περίπου, ξερού και ανεκμετάλλευτου τόπου, που βρίσκεται μέχρι και σήμερα στην νοτιοανατολική άκρη του Λεχαίου. Ένας τόπος αρκετά μεγάλος, άγονος και παραγκωνισμένος από τους κατοίκους.

Η περιοχή του αρχαίου λιμανιού της Κορίνθου στο Λέχαιο, στον Κορινθιακό κόλπο σήμερα

• Οι ανάγκες της νεοσύστατης τότε "Βασιλικής Αεροπορίας" ήταν σαφώς αρκετές, τα αεροδρόμια φτωχά χωμάτινα έως και ανύπαρκτα, μια ανοιχτή αλάνα 360 στρεμμάτων θα ήταν σίγουρα αρκετή για να φιλοξενήσει κάποια … κουρασμένα αεροπλάνα που διέσχιζαν την Κορινθία από τις τακτικές πτήσεις από και προς Αθήνα – Πάτρα , Τατόϊ – Αραξο, αντιστοίχως.
  Ετσι λοιπόν αυτός ο τόπος γρήγορα γνωστοποιήθηκε ( ασφαλώς και για άλλους λόγους τους οποίους δεν τους γνωρίζουμε ), ως σημαντικό στρατηγικό σημείο της εποχής εκείνης, και ζωντάνεψε με την εμφάνιση των πρώτων αεροπλάνων.
  Τα ιστορικά Bregue 14 και τα Avro  πάτησαν για πρώτη φορά ετούτη την "αλάνα" στο Λέχαιο το καλοκαίρι του 1934 .

• Ο πρόδρομος διοικητής του νέου αεροδρομίου ήταν ένας αξιωματικός της αεροπορίας, με το όνομα Αδαμόπουλος Κωνσταντίνος.
  Τα μόνιμα αεροπλάνα ήταν λίγα, εννέα τον αριθμό.
  Πέντε Bregue 14 και 4 Αvro, ενώ κατά καιρούς εμφανιζώντουσαν και άλλοι τύποι όπως PZL24 και Gladiator. Αυτά τα εκπαιδευτικά διπλάνα της εποχής εκείνης, προσέφεραν εκτώς από τις υπηρεσίες τους, έντονο θαυμασμό και εξαιρετικές εντυπώσεις στους κατοίκους του χωριού, με τους ακροβατικούς ελιγμούς που εκτελούσαν πάνω από το Λέχαιο.

• Οι συνθήκες συντήρησης ήταν αρκετά δύσκολες αφού πολλές ελλείψεις ανταλακτικών καθήλωναν τα αεροπλάνα για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα. Το πνεύμα όμως και η όρεξη των πιλότων ήταν αρκετά θερμή.
• Οι πιλότοι διέμεναν σε σπίτια του χωριού και ήταν αρκετά φιλικοί και πρόσχαροι με τους χωριανούς, μέχρι το ξεκίνημα του πολέμου που αποχώρησαν για τα μέτωπα.
• Ενας από τους λίγους αυτούς πιλότους που ξεχώρισε, ήταν και ο επισμηναγός Τίγκος Εμανουήλ από τα Βρέσθενα Λακωνίας.
  Φεύγοντας από το Λέχαιο διετάχθει να λάβει μέρος στις επιχειρήσεις του Ελληνο – Ιταλικού πολέμου ’40 – ’41 και κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής διέφυγε στην Μέση - Ανατολή όπου συνέχισε την πολεμική του δράση έως ότου βρήκε ηρωϊκό θάνατο στις 5 Δεκεμβρίου 1944, όταν κατερίφθει από α/α εχθρικά πυρά κοντά στις ακτές της Γεωργιούπολης της Κρήτης, μετά από βομβαρδισμό εχθρικών στόχων.

• Εγκαταστάσεις δεν υπήρχαν παρα μόνο ένα αυτοσχέδιο κιόσκι για τον μεταφερόμενο ασύρματο εδάφους, μια καλύβα νοτιοδυτικά του αεροδρομίου και το ανεμούριο. !!!
• Η αποθήκη ανταλλακτικών βρισκόταν ανατολικά του Αγ. Γερασίμου σε μια ιδιωτική περιοχή ενός γιατρού "Τουμπανάκη" κατοίκου Ξυλοκάστρου, ο οποίος είχε χαρίσει στην Β.Αεροπορία αυτόν τον χόρο, για τις ανάγκες της, από τα ιδιωτικά στρέμματα του, που ήταν στην περιοχή αυτή.
• Αποθήκη καύσιμων επίσημα δεν υπήρχε. Βρισκόταν καμουφλαρισμένη μέσα στα αμπέλια, σε μια περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται ένα πρατήριο πρατήριο υγρών καυσίμων, μέχρι και το συνεργείο αυτοκινήτων που βρίσκεται κοντα στο σχολείο εξ αριστερών του κεντρικού δρόμου.

ΤΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΛΕΧΑΙΟΥ ΣΤΟΝ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

Απρίλιος 1941

Κάπου στο Μέτωπο

• Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος όπως είναι γνωστο είχε είδη αρχίσει.
  Η Γερμανική μπότα μέρα με τη μέρα πλησίαζε την νότια Ελλάδα.
• Μόλις έγινε γνωστό ότι οι Γερμανοί θα έκαναν την εμφάνιση τους και στο Λέχαιο, τότε οι λιγοστοί Ελληνες αεροπόροι φώναξαν τους κοντινούς κατοίκους να έρθουν και να καταστρέψουν κάθε χρήσιμο πτητικό και μη υλικό, για να μην το βρουν οι Γερμανοί και το χρησιμοποιήσουν.
• Ετσι πολλοί κάτοικοι του χωριού κατέστρεψαν και έκαψαν τα καθηλωμένα στο έδαφος αεροπλάνα, ενώ όσα μπορούσαν και πετούσαν ακόμα κατέφευγαν προς το νότο σε ένα πανομοιότυπο αεροδρόμιο της νοτίου Ελλάδος στους Μολάους ενώ ο διοικητής παρέμεινε στο Λέχαιο.
• Το απόγευμα της 13 Απριλίου 1941, 2 μέρες πριν την εμφάνιση των Γερμανών στο χωριό ξεπρόβαλε από το νοτιοδυτικό ορίζοντα και συγκεκριμένα από το βουνό Φωκάς της Κορινθίας ένα αστραφτερό γερμανικό δικινητήριο καταδιωκτικό, με κατεύθυνση προς το αεροδρόμιο Λεχαίου.
• Πλησιάζοντας φάνηκαν γρήγορα οι απειλητικές του διαθέσεις με μια εντυπωσιακή και αποτελεσματική προσβολή εδάφους γαζώνοντας κυριολεκτικά τα καύσιμα της Β. Αεροπορίας που βρίσκονταν καμουφλαρισμένα στο γνωστό μέρος.
• Η ανατίναξη που προκλήθηκε ήταν τόσο δυνατή και μεγάλη που σε ελάχιστα λεπτά σκοτείνιασε όλη η περιοχή ενώ το αεροπλάνο Me 110 συνέχισε την πορεία του βορειοανατολικά και χάθηκε στον ορίζοντα.
• Υστερα από δύο ημέρες περίπου ένα μονοκινητήριο γερμανικό αεροπλάνο προερχόμενο από βορρά προσγειώθηκε για πρώτη φορά ύστερα από επανειλημμένες προσεγγίσεις στο αεροδρόμιο του Λεχαίου την 10ην πρωινή ώρα της 15^ης Απριλίου 1941.
  Μια ιστορική στιγμή για το αεροδρόμιο αλλά συνάμα και μια δυσάρεστη ανάμνηση για αυτούς που έζησαν την κατοχή της πατρίδας μας από τον Γερμανικό ζυγό.

• Από το εχθρικό αυτό αεροπλάνο κατέβηκε ένας Γερμανός αξιωματικός με καθαρή λαμπερή στολή και με υπερβολικό οπλισμό, τυφέκιο, αυτόματο, πιστόλι, χειροβομβίδες, κ.τ.λ., κατευθύνθηκε πεζοπόρος προς τον κεντρικό δρόμο ( σήμερα παλαιά εθνική οδός Κορίνθου – Πατρών ) και ενώ βάδιζε προς την αγορά του χωριού, στο ύψος του σημερινού δημοτικού σχολείου, σταμάτησε ένα διερχόμενο με ποδήλατο κάτοικο του χωριού τον Κίμωνα Παναγόπουλο κλητήρα στο επάγγελμα και του πήρε το ποδήλατο.
  Στο σημείο αυτό μια λεπτομέρεια θα δώσει πειστικότητα για τον υπερβολικό οπλισμό του Γερμανού όταν τα λάστιχα του ποδηλάτου κλάταραν αμέσως μόλις ανέβηκε επάνω.
  Ο Γερμανός συνέχισε πεζοπόρος πάλι ώσπου έφτασε στην αγορά του Λεχαίου και συνάντησε τον διοικητή αξιωματικό του αεροδρομίου Αδαμόπουλο Κωνσταντίνο, συνομιλώντας φιλικά για αρκετή ώρα στην πλατεία της εκκλησίας, όταν ξαφνικά ένα βουητό έσπαγε σιγά - σιγά την ηρεμία της περιοχής.

Stukas Ju.87

• Αυτό το βουητό που δυνάμωνε όλο και πιο πολύ προερχόταν από τον βορρά και έβγενε μέσα από κάτι μικρές μαύρες σιλουέτες που σιγά – σιγά όλο και μεγάλωναν και έπαιρναν σχήμα στα μάτια αυτών που κοιτούσαν προς το μέρος τους.
  Ηταν γερμανικά αεροπλάνα σε σχηματισμούς τα οποία πετούσαν πάνω από τον Κορινθιακό κόλπο προσεγκίζοντας απειλητικά τα παράλια της περιοχής.

• Εκείνη τη στιγμή ο ήρεμος διάλογος τέλειωσε και ο Γερμανός αξιωματικός έβγαλε ένα πιστόλι από τη ζώνη του, το ύψωσε και έριξε μια έγχρωμη φωτοβολίδα φτάνοντας την αρκετά ψηλά, γνωστοποιώντας προφανώς το πράσινο φως στα γερμανικά αεροπλάνα για προσέγγιση.
  Δεν πέρασαν λίγα λεπτά και τα αστραφτερά γερμανικά αεροπλάνα βούταγαν πάνω από τα χαμόσπιτα του χωριού σε ελάχιστο ύψος αφού να σημειωθεί ότι μόνο το καμπαναριό της εκκλησίας ήταν το πιο υψηλό κτίσμα στο χωριό, εκείνα τα χρόνια.

• Πετούσαν τόσο χαμηλά σκορπώντας τον τρόμο και την αγωνία για το τι επρόκειτο να συμβεί.
• Οι κινητήρες τους ούρλιαζαν τόσο που ο κόσμος τα είχε χαμένα.
  Και σαν να μην έφτανε αυτό τα Ju. 87 τα γνωστά σε πολλούς σαν “ Stukas” εκτός του ότι ηχούσαν το γνωστό ουρλιαχτό σειρήνας είχαν τοποθετημένες και τις γνωστές “ροκάνες “ που ακούγοντας τις νόμιζες ότι πυροβολούσαν τις σκεπές και ενώ ο φόβος και η αγωνία είχαν ξεπεράσει κάθε όριο.

• Επιτέλους κάποια στιγμή δόθηκε εντολή από τον αρχηγό του σχηματισμού να κατέβουν τα πρώτα σμήνη στο αεροδρόμιο.
  Το αεροδρόμιο αυτό ήταν αρκετά μικρό για να φιλοξενήσει όλα αυτά τα αεροπλάνα τα οποία χρειαζόντουσαν πολύ μεγαλύτερο διάδρομο για να προσγειωθούν.
  Έτσι λοιπόν με την προσγείωση των πρώτων αεροπλάνων προξενήθηκαν αρκετές και εκτεταμένες ζημιές σ΄αυτά.
  Μερικά “ Me.109 “ σφηνώθηκαν σε κάτι αμπελώνες που υπήρχαν εκεί γύρω, σε άλλα καταστράφηκε το σύστημα προσγείωσης, ενώ άλλα με ξεκολημένο το σύστημα προσγείωσης σύρθηκαν με την κοιλιά εκτός διαδρόμου με αποτέλεσμα να προκληθούν σοβαρότατες ζημιές, αφού σχεδόν όλες οι προσγειώσεις που έγειναν έμοιαζαν με αναγκαστικές.
  
• Βλέποντας οι Γερμανοί πιλότοι ότι αυτό το αεροδρόμιο ήταν αδύνατο να φιλοξενήσει όλα τα σμήνη, αρκετά ενώ ευρίσκονταν ήδη στον αέρα επέστρεψαν προς βορράν.
• Ο κόσμος αναστατομένος παρέμενε μέσα στα σπίτια του ενώ τα μικρά παιδιά ανέμελα χωρίς φόβο και αίσθηση του κινδύνου απ’ τους εχθρικούς ιπτάμενους επισκέπτες έτρεχαν να δούν με τα μάτια τους από κοντά αυτά τα φοβερά αεροπλάνα που πρίν λίγο πέταγαν στην κυριολεξία πάνω από τα κεραμίδια και τους φουγάρους των σπιτιών τους.
• Η σκόνη δεν είχε πέσει ακόμα στο αεροδρόμιο και τα μικρά παιδιά, μαζί τους και ο 12χρονός αφηγητής είχαν φτάσει εκεί, διακρίνοντας έκπληκτοί ακινητοποιημένα τα αεροπλάνα με πολλές υλικές ζημιές και τους Γερμανούς αγανακτισμένους να συλαμβάνουν όποιους περίεργους περαστικούς έφταναν εκεί γύρω.
• Αυτό που προξένησε ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους ήταν ένας ρακένδητος ξυπόλητος και ταλαιπωρημένος εργάτης που τρέχοντας έφτασε γρήγορα στο αεροδρόμιο.
  Χαιρετήθηκε από τους Γερμανούς αξιωματικούς και αφού τον επιβίβασαν σε μια τρίκυκλη μοτοσυκλέτα τον μετέφεραν βοριοδυτικά του αεροδρομίου και στη συνέχεια εμφανήστικε σε 20΄λεπτά με γερμανική στολή συνταγματάρχης.
  Στούς λίγους χωριανούς που είχαν μαζευτεί είπε επι λέξει:
  “ Να φύγετε τώρα όλοι και πρίν να δύσει ο ήλιος να φέρετε τις σούστες και τα κάρα με τα άλογα, έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε “.

• Οι Γερμανοί ήθελαν να προεκτείνουν τον διάδρομο και το κατάφεραν σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα αφού εξανάγκασαν .... τους χωριανούς με αξίνες και άλλα εργαλεία, το αεροδρόμιο άρχισε να αναπτύσεται με ταχύτατο ρυθμό.
  Προεκτάθηκε ο διάδρομος τουλάχιστον 900 μ. μαζί με τις αντίστοιχες ζώνες ασφαλείας εκατέρωθεν του διαδρόμου.

• Δημιουργήθηκαν εγκαταστάσεις προσωπικού, υπόστεγα φορτηγών και άλλων οχημάτων, αποθήκες υλικών, καυσίμων, ιατρεία κ.τ.λ. ενώ σχηματίσθηκε αρκετός αριθμός στρατιωτών οπλιτών αποτελώντας γρήγορα μια μεγάλη Γερμανική βάση ή καλύτερα μια σημαντική στρατηγική μονάδα, με το στρατηγείο να εδρεύει στο Περιγιάλι και συγκεκριμένα στο σπίτι του Κ. Κατσίκα το οποίο το είχαν επιτάξει οι Γερμανοί για την διαμονή του Ελληνομαθή Γερμανού υπασπιστή Καρόλου και του Στρατηγού.
  Στην διάρκεια του πολέμου πολλές εναέριες επιχειρήσεις των Γερμανών είχαν ως αφετηρία το αεροδρόμιο του Λεχαίου, αφού ο αριθμός των αεροπλάνων και γενικότερα οι υλικές δυνατότητες ήταν αρκετές.
  Τα αεροπλάνα ήταν τόσα πολλά που είχαν κατακλύσει όλη την έκταση του τεράστιου πλέον αεροδρομίου.

• Ηταν κυρίως Me.109 – Me 110 – Ju 88 – Ju 87 (Stukas) – Ju 52 – με το μεγαλύτερο αριθμό τους σε Ju 87.
• Αξέχαστες αλλά και οδυνηρές για την πατρίδα μας, θα μείνουν σε πολλούς οι αναμνήσεις από τις δραστηριότητες των Γερμανών όπως η απογείωση 300 ίσως και περισσοτέρων Ju 87 και αφού έκαναν σχηματισμό πάνω από την θάλασσα τράβηξαν για την Μάχη της Κρήτης.
• Επίσεις ο βομβαρδισμός ενός εμπορικού πλοίου (το οποίο μετέφερε αλεύρι), από τα Ju 87, που κόλησε φλεγόμενο κοντα στις ακτές του Περιγιαλίου.
  Αρκετό από αυτό το βουλιγμένο αλεύρι καταναλώθηκε στην συνέχεια από τους κατοίκους των γύρω περιοχών αναγκαστικά, λόγω ελλήψεως άλλου κατάλληλου.
  Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι ήταν τόσο χαρακτηριστική η μυρωδιά του που ο περαστικός εύκολα ξεχώριζε από τον δρόμο περνώντας, σε πιο σπίτι το χρησημοποιούσαν.

• Η αερομαχία μεταξύ δύο Ju 87 με δύο Β-17 "ιπτάμενα φρούρια" πάνω από τον Κορινθιακό κόλπο με αποτέλεσμα την ήττα των δύο Β-17 τα οποία φλεγόμενα συνετρίβησαν, το ένα στο χωριό Βάλτσα Κορινθίας και το άλλο δυτικά ποιός ξέρει που.!
• Και τέλος οι βομβαρδισμοί του Ισθμού της Κορίνθου και του Ναυπλίου προς το τέλος του πολέμου.
• Η παρούσα αφήγηση με μια τραγική ανάμνηση του αφηγητή όταν στις γνωστές ράχες του Κουντουριώτη, σήμερα στην ανατολική κάθοδο της αερογέφυρας και πρίν την Σωληνουργεία Κορίνθου, αριστερά στην παραλία, εκτελέστηκε εν ψυχρώ ένας Αγγλος αιχμάλωτος και στην συνέχεια άλλοι δύο, εντός του αεροδρομίου από τους Γερμανούς.
• Ο πόλεμος τελείωνε …. οι Γερμανοί χάνοντας εγκατέλειψαν σιγά σιγά την Ελλάδα.
• Ετσι λοιπόν και το αεροδρόμιο το οποίο ερημώθηκε και με το πέρασμα των χρόνων οι κάτοικοι το διαίρεσαν χτίζοντας σπίτια, κτηριακές εγγαταστάσεις Λαχαναγοράς, γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, Κ.Τ.Ε.Ο. και αρκετά κτήματα, αφήνοντας μόλις 650 μ. διάδρομο. !!!
• Σήμερα αυτός ο τόπος αποτελεί το 1/15 του διαδρόμου των Γερμανών του 1941, όπως μαρτυρούν οι παλαιοί κάτοικοι του χωριού.

ΤΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΛΕΧΑΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

• Σήμερα το αεροδρόμιο φιλοξενεί μικρά ελαφρά και υπερελαφρά αεροσκάφη της “ΑΕΡΟΛΕΣΧΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ“ μετά από σχετική έγκριση του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, στην κυριώτητα του οποίου ανήκει σήμερα ολόκληρος ο περιφραγμένος χόρος του αεροδρομίου Λεχαίου.
• Πρωτεργάτες - ιδρυτές και από τα πλέον δραστήρια μέλη της Αερολέσχης Κορινθίας είναι ο κ. Στάθης Μητροβγένης Πιλότος – Μηχανικός Αεροσκαφών και ο κ. Φάνης Μαντζούνης Μηχανικός Αεροσκαφών.
• Επιθυμία όλων των φίλων του Αεροπλάνου και της Αεροπορικής Ιδέας είναι η πρόοδος και η ανάπτυξη του σημερινού αεροδρομίου το οποίο αποτελεί πνευματική ανάσα για τους λίγους, αλλά εκλεκτούς φίλους που το περιβάλουν. _

Συγγραφή σε Ηλεκτρονική Μορφή : Φάνης Μαντζούνης

Created & Designed by : Fanis Mantzounis  17-05-1999